MONOGRAFIE

powrót

 

punktor Możliwości i uwarunkowania rozwoju technologiczno-ekonomicznego górskich towarowych gospodarstw
rolnych na przykładzie Beskidu Sądeckiego i Niskiego
punktor Postęp technologiczny w mechanizacji procesów produkcji pasz na górskich użytkach zielonych
punktor  Problemy rozwoju górskiej techniki rolniczej
możliwości gospodarstw towarowych
 

Andrzej Jucherski, Krzysztof Król

Możliwości i uwarunkowania rozwoju technologiczno-ekonomicznego górskich towarowych gospodarstw rolnych na przykładzie Beskidu Sądeckiego i Niskiego
Falenty 2011, s. 200  

Streszczenie 

W publikacji przedstawiono charakterystykę bazy i zaplecza gospodarczego i jej technicznego wyposażenia oraz efekty produkcyjno-ekonomiczne działalności 13 górskich gospodarstw rolniczych (10 ekologicznych i 3 konwencjonalnych) o wielkościach obszarowych mieszczących się w przedziałach: do 10; 10–20 i >20 ha UR (max. powierzchnia badanego gospodarstwa 57,35 ha), specjalizujących się w produkcji mleka.

Omawiając technologie produkcji roślinnej, szczególnie związane z procesem zbioru pasz z trwałych użytków zielonych (TUZ), opisano dotychczasowy stan techniki w gospodarstwach, w większości wyposażonych w przestarzały park maszynowy, a następnie wskazano nowo zaprojektowane rozwiązania oparte na nowoczesnych agregatach ciągnikowo-maszynowych o większych wydajnościach, umożliwiające zmniejszanie nakładów robocizny i energii  [rbh, cnh i kWh] i w efekcie jednostkowych kosztów eksploatacji odniesionych do powierzchni 1 ha UR [zł×ha–1].

Opracowano bilanse paszowe i nawozowe.

Na podstawie analizy efektów produkcyjno-ekonomicznych i oceny składników bilansów końcowych poszczególnych gospodarstw stwierdzono, że:

  • pomimo zwiększania się przychodów, rozchodów i dochodów wraz z powiększeniem UR –  następuje spadek jednostkowych wskaźników dochodowych w gospodarstwie [zł×ha–1];

  • wraz ze wzrostem UR zwiększają się dochody rodziny w przeliczeniu na osobę zatrudnioną w produkcji i na członka rodziny [zł×os.–1];

  • wzrost powierzchni UR w gospodarstwie wpływa na zmniejszenie nakładów robocizny [rbh×ha–1] oraz wzrost wartości roboczogodziny [zł×rbh–1];

  • wprowadzenie wydajnych, nowoczesnych agregatów ciągnikowo-maszynowych zmniejsza jednostkowe nakłady: rbh; cnh i kWh na 1 ha UR, a także koszty mechanizacji [zł×ha–1];

  • wraz ze zwiększeniem powierzchni UR zmniejsza się jej obciążenie wartością środków technicznych, maleją koszty mechanizacji brutto oraz netto (w przypadku dodatkowych przychodów z usług mechanizacyjnych, warsztatowych i innych), szczególnie w odniesieniu do gospodarstw średnioobszarowych (10–20 ha UR).

Niniejsze opracowanie jest adresowane do wszystkich osób zajmujących się problematyką zrównoważonego rozwoju rolnictwa na terenach górzystych.
 Może być przydatne właścicielom górskich gospodarstw rolniczych, zwłaszcza prowadzącym produkcję metodami organicznymi (ekologicznymi), jako pomoc w modernizacji tych gospodarstw, między innymi w trakcie wprowadzania nowoczesnych materiało- i energooszczędnych urządzeń w technologiach produkcji roślinnej oraz w technologicznej obsłudze zwierząt w produkcji mleka.
Jest również skierowane do pracowników ośrodków doradztwa rolniczego, uczniów szkół rolniczych i studentów uczelni wyższych o kierunkach rolniczych i ochrony środowiska.

 
postęp technologiczny 

A. Jucherski

Postęp technologiczny w mechanizacji procesów produkcji pasz na górskich użytkach zielonych

2009, s.153 A4 

cena: 35,00 zł 

Streszczenie

Zaprezentowano najnowsze osiągnięcia i kierunki rozwoju górskiej techniki rolniczej na świecie na tle potrzeb i możliwości polskiego rolnictwa na terenach górzystych.

Scharakteryzowano specyficzne cechy terenów górzystych i ich wpływ na gospodarkę rolniczą na tych terenach, a także przedstawiono poglądy na temat przewidywanego modelu mechanizacji górskiej w Polsce w oparciu
o wyniki badań własnych, innych opracowań naukowych oraz o analizę trendów gospodarczych, na tych terenach.

Omówiono teoretyczne podstawy stosowania techniki rolniczej w górach
i wynikające z tego specyficzne wymogi i zalecenia techniczne dla praktyki rolniczej w zakresie mechanizacji prac na tych terenach.

W sposób szczegółowy opisano rozwiązania światowej techniki maszyn do zbioru pasz na górskich użytkach zielonych w postaci: samojezdnych nośników górskich (jednoosiowych kosiarek i przetrząsaczo-zgrabiarek), górskich dwuosiowych nośników maszyn (dwuosiowych kosiarek) oraz górskich wielozadaniowych transporterów rolniczych (GWTR). Przedstawiono też przykłady technicznych rozwiązań alternatywnych wariantów mechanizacji górskiej – agregatów ze specjalnymi odmianami ciągników górskich.

Na zakończeniu stwierdzono, że w warunkach polskich, gdzie następuje szybki rozwój gospodarstw o areałach powyżej 20 ha – wykorzystujących w większości użytki rolnicze o utrudnieniu eksploatacyjnym I i II strefy górskiego użytkowania - dominującym środkiem energetycznym w mechanizacji prac polowych na tych terenach powinny być ciągniki górskie i zestawy maszynowo narzędziowe odpowiednio dobrane do nich pod względem funkcjonalnym i wymiarowym.

Górskie gospodarstwa ekologiczne, które zaczynają odgrywać znaczącą rolę w rolnictwie na terenach górzystych, powinny poza swą funkcją rolniczą, spełniać również zadania związane z ochroną i pielęgnacyjnym utrzymaniem górskich krajobrazów. Do tego celu niezbędne jest zastosowanie wybranych agregatów maszynowo narzędziowych przeznaczonych do pracy w III (alpejskiej) strefie górskiego użytkowania.

 

problemy

 A. Jucherski

Problemy rozwoju górskiej techniki rolniczej
(na przykładzie Sądecczyzny)

2008, s.153 A4 

cena: 35,00 zł

Streszczenie

Celem niniejszej publikacji jest próba retrospektywnego podsumowania działalności badawczo-rozwojowej IBMER – Górskiego Centrum Badań i Wdrożeń w Tyliczu, terenowego Zakładu Instytutu, który działa na ziemi Sądeckiej już od 1961 r. Na tle historycznych przemian i środowiskowych uwarunkowań w regionie Sądecczyzny przedstawiono rolę i wkład tej placówki w rozwój mechanizacji rolnictwa górskiego.

W części dotyczącej mechanizacji prac uprawowych przedstawiono szczegółowe wyniki badań laboratoryjno-polowych konnych i ciągnikowych zestawów narzędziowych do uprawy gleb górskich. Wyniki te, odniesione do teoretycznych podstaw i wymagań agrotechnicznych oraz do górskich uwarunkowań bezpiecznej orki na stokach, poszerzają zakres wiedzy na temat specyfiki i ograniczeń w stosowaniu zabiegów płużnych w górach. Szczególne zainteresowanie może tu wzbudzić unikalna koncepcja mechanizacji uprawy gleb na stokach za pomocą zestawów maszynowo-narzędziowych z napędem wciągarki linowej.

W rozdziale poświęconym mechanizacji zbioru pasz z górskich użytków zielonych przedstawiono szczegóły konstrukcji, a także wyniki badań wzorców samojezdnych agregatów kośnych (samojezdnych kosiarek) które
w latach siedemdziesiątych ub. wieku proponowane były rolnictwu górskiemu przez przemysł. Wyniki te mają nadal dużą wartość, nie tylko poznawczo-edukacyjną, ale i utylitarną. Również duże znaczenie praktyczne mają przedstawione w tym rozdziale wyniki i wnioski z badań wzorców ciągników górskich wraz z ich zestawami maszyn – ze względu na wciąż aktualne potrzeby mechanizowania rolnictwa w tych rejonach za pomocą tego typu środków.

Wyjątkową jednakże wartość – według autora – mają prezentacje jednych z najważniejszych koncepcyjno-rozwojowych (prototypowych) osiągnięć Zakładu w Tyliczu. Były to: zestaw technologiczny składający się z jednoosiowego beznapędowego podwozia i szybko nakładanych na nie nadwozi maszynowych (NG-2) oraz zestaw technologiczny górskiego samojezdnego nośnika „HARNAŚ” wraz z zestawem dedykowanych do niego maszyn i narzędzi.

W obecnych realiach gospodarki rolniczej w górach działalność badawczo-wdrożeniowa Ośrodka w Tyliczu w zakresie mechanizacji prac polowych została ukierunkowana, przede wszystkim, na doskonalenie metod doboru składników maszynowych i wyposażenie technicznego, wchodzących w skład technologii procesów produkcji w górskich gospodarstwach rozwojowych o specjalności mlecznej, działających w zrównoważonych, ekologicznych systemach gospodarowania